Hadithi: Maji Ya Ng’ombe, Sumu Ya Nyoka

Kulikuwa na kijiji kimoja kilichoishi watu wema na wabaya kwa pamoja. Kijiji kilibarikiwa na mto ulioleta uhai kwa kila kiumbe. Ng’ombe walikunywa maji yale na kutoa maziwa matamu, lakini vilevile, nyoka walikunywa maji hayo hayo na kutengeneza sumu kali.

(Maji yaleyale anayokunywa ng’ombe kutengeneza maziwa, ndiyo hayo hayo anayokunywa nyoka kutengenezea sumu yake.)

Katika kijiji hicho, aliishi mzee mmoja mwenye mbwa aliyekuwa mwaminifu. Lakini siku moja, mbwa yule akaanza kumbwekea bwana wake kila alipomkaribia. Mzee akagundua kuwa jirani yake alikuwa amemzoesha kumpa mifupa kwa siri.

(Mbwa wako akianza kukubwekea, tambua kuna mtu mwingine anamlisha.)

Siku moja, mzee huyo aliona panya akimcheka paka wake shupavu. Alishangaa, lakini hakujua kuwa panya alikuwa amejificha karibu na shimo lake la kutorokea.

(Ukiona panya anamcheka paka, ujue yupo karibu na shimo.)

Baadaye, mbweha alifika nyumbani kwake kuomba msamaha baada ya kuiba vifaranga wawili. Kwa moyo wa huruma, mzee akamsamehe. Lakini haikupita muda, mbweha huyo akarudi tena — safari hii akaiba mbuzi wake mzima.

(Ukimsamehe mbwea kwa kukuchukulia vifaranga wako, kuna siku atakuibia mbuzi wako.)

Mzee alijaribu kumshawishi nyani wake wa shambani kwamba asali ni tamu kuliko ndizi, lakini nyani akacheka tu na kusema, “Hata tamu ya dunia, siwezi kuiacha ndizi yangu.”

(Huwezi kumshawishi ngedere asali ni tamu kuliko ndizi.)

Siku moja mzee alipokuwa akipita shambani, alikuta mzoga wa mbuzi wake kati ya mimea ya viazi. Wengi walidhani labda alikufa kwa njaa, lakini macho ya mzee yaliona zaidi — alijua kuwa kilichomuua kilikuwa sumu kutoka kwa nyoka aliyekunywa maji yale yale ya mtoni.

(Ukikuta mzoga wa mbuzi kwenye shamba la viazi, unapaswa kujua kilichomuua si njaa.)

Baadaye, tumbili walianza kumpigia makofi kila alipopita, wakimsifia kwa maneno matamu. Lakini ndani ya usiku ule ule, walimuangushia ndizi zake zote ardhini.

(Tumbili akikupigia makofi, ujue anakaribia kukuangushia ndizi zako.)

Mwishowe, mzee akaenda kumshauri kijana wa kijiji aliyekuwa anajulikana kwa ukaidi. Alimwambia, “Usisubiri hadi uharibifu ukufike ndipo usikie.” Lakini kijana hakusikia. Ilibidi apitie mateso ndipo ajifunze.

(Kenge huwa hasikii mpaka atokwe na damu masikioni.)

Ndipo mzee akakaa chini ya mti wa mwembe, akatazama mto ule ule, akatabasamu kwa uchungu na kusema:

“Maisha ni kama maji yale ya mtoni — yanamlisha ng’ombe na nyoka kwa pamoja. Uamuzi ni wako kama utakua wa kutoa maziwa au sumu.”